05431195

قرقيزستان در یک نگاه

جمهوری قفرقیزفستان معروف به قرقیزستان (به قرقیزی: Киргизиف, Кыргызفтан — قیرغیزيا ، قیرغیزستان) کشوری است در آسیای مرکزی . پایتخت آن بیشکک است . واژهٔ قرقیزستان از دو بخش "قرقیز" و "استان" تشکیل شده ‌است ، که به معنای "ایستگاه و سرزمین قرقیزها" است .
جغرافیا
جمهوری قرقیزستان با ۱۹۸۵۰۰ کیلومتر مربع مساحت در قسمت شمال شرقی آسیای مرکزی واقع شده ‌است . این کشور در شرق و جنوب شرقی با چین ، در شمال با قزاقستان و در جنوب با تاجیکستان و از غرب با جمهوری ازبکستان همسایه و هم مرز است .
قرقیزستان با چین ، تاجیکستان ، ازبکستان و قزاقستان همسایه ‌است . قرقیزستان ۱۹۸، ۵۰۰ کیلومتر مربع مساحت و ۵، ۱۴۶، ۰۰۰ تن جمعیت دارد .
جمعیت این کشور ۵ میلیون و پایتخت آن شهر بیشکک است که جمعیت پایتخت ۲/۱ میلیون نفر می‌باشد .
این کشور دارای آب و هوای معتدل کوهستانی ، بهار و تابستان معتدل و زمستانی سرد است .
تاریخ
در اوایل سدهٔ ۱۹ میلادی ، قرقیزستان تحت حکومت خانات خوقند در آمد . در سال ۱۸۷۶ قرقیزستان به امپراتوری روسیه ضمیمه شد .
پس از انقلاب اکتبر ، در سال ۱۹۲۶، جمهوری سوسیالیستی قرقیزستان ، به عنوان بخشی از اتحاد جماهیر شوروی ، تشکیل شد . پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ، در سال ۱۹۹۱، قرقیزستان به استقلال دست یافت .
سیاست
تا پیروزی کمونیست‌ها در شوروی پیشین ، قرقیزستان بخشی از ترکستان روسیه بود . سپس در سال ۱۹۲۶ میلادی ، یکی از جمهوری‌های اتحاد جماهیر شوروی شد . قرقیزستان پس از فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱، مستقل شد و عسگر آقایف ، رهبر حزب کمونیست قرقیزستان ، به ریاست جمهوری این کشور رسید ، آقایف از آغاز استقلال این کشور تا سال ۲۰۰۵ میلادی قدرت را بدست داشت و می‌خواست تا پایان عمر در مقام ریاست جمهوری باشد . از این رو ، مردم پایتخت شورش کردند و به کاخ ریاست جمهوری و مجلس هجوم آوردند .
به این ترتیب ، عسگر آقایف به روسیه پناهنده شد و قربان بیگ باقی‌یف به جای او به ریاست جمهوری رسید . ۵ سال بعد در سال ۲۰۱۰ میلادی مردم قرقیزستان در اعتراض به فساد مالی و گرانی قیمت برق به خیابان‌ها ریختند و دولت قربان بیگ باقی‌یف را سرنگون کردند . سپس رهبر مخالفان رزا آتونبایوا یک دولت موقت در پایتخت تشکیل داد و خواستار استعفای قربان بیگ باقی‌یف شد .
تقسیمات کشوری
قرقیزستان دارای ۷ استان است این کشور شامل ۷ استان (ولایت) بنامهای چوی ، ایسیق کول ، نارین ، تراز ، باتکن ، اوش و جلال آباد است . زبان اصلی مردم روسی و قرقیزی ، مذهب آنان اسلام ، ۷۵ درصد مردم مسلمان و ۲۰ درصد آنان مسیحی و ۵ درصد آنان پیرو سایر ادیان می‌باشند .
مردم
۶۴٫۹ ٪ قرقیز ، ۱۲٫۵ ٪ روس و ۱۳٫۸ ٪ ازبک هستند . اقلیتهای کوچک دیگری نیز از قبیل ۲.۸ درصد اوکراینی ، ۲ % تاتار ، ۱.۱ % آلمانی و جمعیت کوچکی از قزاق‌ها ، آذربایجانی‌ها ، تاجیکها و اویغورها هم در این کشور زندگی می‌کنند . بنابر آمار سال ۱۹۹۹ درصد جمعیت ازبکها از جمعیت روسها فزونی یافته ‌است و ازبکها ۱۳.۸ % و روسها ۱۲.۵ % جمعیت کل قرقیزستان را در آن سال تشکیل می‌دادند .
دین
اکثریت جمعیت قرقیزستان را مسلمانان تشکیل می دهند . در این کشور ترکان به طور سنتی مسلمان هستند و اقلیت روس دارای دین مسیحی هستند  :
 1. مسلمان (عمدتاً سنی) : 80 %
2. مسیحی : 17 %
3. بقیه : 3 %.
بیش از ۸۰ ملیت و قوم در قرقیزستان ساکنند . قرقیزها مخلوطی از نژادهای ترک و مغول بوده و احتمال می‌رود که مسکن اولیه آنای سیبری جنوبی باشد . آنان قرابت نژادی نزدیک با قزاقهای قزاقستان دارند و سابقاً که قزاقها را قرقیز می‌خواندند به ایشان قراقریز می‌گفتند .
فرهنگ
زبان قرقیزی : زبان قرقیزی شاخه‌ای از زبانهای ترکی- شرقی مرکزی است . این زبان دارای سه گویش شمالی ، شرقی و جنوب غربی است . زبان ادبی جدید قرقیزی که در دوران حکومت شوروی توسعه یافته ترکیبی از ویژگیهای تمام گویشهای قرقیزی است . واژگان زبان قرقیزی دارای ریشه ترکی ومغولی بوده و همچنین تعدادی از لغات فارسی ، عربی و روسی در این زبان وجود دارد . خط رایج سیریلی است که از سال ۱۹۴۰ م. جایگزین خط لاتین گردیده ، قبل از آن تا سال ۱۹۲۸ خط عربی به کار می‌رفت و از سال ۱۹۲۸ تا ۱۹۴۰ خط لاتین به عنوان واسط میان عربی و سیریلی رایج شد .
درصد باسوادی در قرقیزستان ۹۸.۷ درصد است .

معرفی اجمالی قرقيزستان

زبان : قرقیزی 64.7% | روسیه ای 12.5% | داگام 1% | سایر موارد 8.2%

دین : مسلمان 75% | ارتدکس روسیه 20% | سایر موارد 5%

جمعیت : 5,284,149

تعداد توریست : مجموع 23.9 | مرد 23.1 | زن 24.8

ساختار دولتی قرقيزستان

پایتخت : بیشکک

حکومت : جمهوری

تعطیل ملی : 31 اگوست 1991

احزاب سیاسی : 18

ساختار اقتصادی قرقيزستان

واحد پول : روبل

شرکا تجاری : سوئیس 26.1% | قزاقستان 20.4% | روسیه 19.3%

کشاورزی : تنباکو | پنبه | سیب زمینی | سبزیجات | انگور

صنعت : ماشین های کوچک | نساجی | پردازش غذا | سیمان | کفش

رشد اقتصادی : 2.7%

ساختار ارتباطات قرقيزستان

خط تلفن : 440,400

همراه : 541,700

کاربر اینترنت : 298,100

شناسه اینترنت : .kg

سایت : 80,990

ساختار جغرافیایی قرقيزستان

مساحت : مجموع 198,500 sq km | خشکی 191,300 sq km | آبی 7,200 sq km

آب و هوا : خشک و اقلیمی |

همسایه ها : آسیای مرکزی | غرب چین

منابع طبیعی : نیروی مولد برق | مواد ته نشین شده از طلا

---

ساختار حمل و نقل قرقيزستان

خطوط نفتی : 16 km

زمینی : ---

راه آهن : 470 km

آبی : زمینی هموار 16,854 km | ناهموار 1,646 km | آبی 600 km

فرودگاه : 30